Δεν ήταν ούτε ελληνική, ούτε εθνική, ούτε επανάσταση.
Δεν ήταν «ελληνική», καθώς αυτή η έννοια ήταν άγνωστη για την
συντριπτική πλειοψηφία των πρωταγωνιστών της εποχής.
Δεν ήταν «εθνική», γιατί ούτε οι χριστιανοί Ρωμιοί, ούτε οι
χριστιανοί Αρβανίτες, ούτε οι χριστιανοί Βλάχοι, είχαν συγκροτήσει εθνικές
κοινότητες και εθνικά κινήματα.
Δεν ήταν «επανάσταση», καθώς οργανώθηκε από μια μυστική (Φιλική)
εταιρεία που βρισκόταν υπό τον έλεγχο του ρωσικού υπουργείου εξωτερικών (του
Καποδίστρια).
Το ένοπλο τμήμα της το αποτελούσαν διαβόητοι λήσταρχοι της εποχής.
Ευλογήθηκε από αιματοβαμμένους ρασοφόρους.
Προχώρησε στη εξόντωση (σφαγή και σκλάβωμα) του μουσουλμανικού πληθυσμού
της περιοχής και στο πλιατσικολόγημα των περιουσιών του.
Γρήγορα μετατράπηκε σε πολυετή πόλεμο μεταξύ των εξεγερμένων, που ούτε
την ονομασία του «εμφυλίου» δεν μπορεί να έχει.
Έναν πολύχρονο πόλεμο που κατέστρεψε τον τόπο και με τη συνεχή εναλλαγή
των συμμαχιών, έστρεψε όλους εναντίον όλων.
Οι εξεγερμένοι, ηττήθηκαν ολοκληρωτικά από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ
Πασά.
Και τότε...
Τη «νίκη» την έφεραν οι ξένοι στόλοι στο Ναβαρίνο,
μετά την εντολή του Τσάρου στο ρώσο ναύαρχο Χέυδεν, να προχωρήσει στη
δημιουργία του προτεκτοράτου στη νότια βαλκανική.
Ενός προτεκτοράτου που ονομάστηκε «Ελλάς» και την ηγεσία του
ανέλαβε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας.
Το χωριό Νιτζ στο Αζερμπαϊτζάν, κατοικείται από τους απογόνους των
Αλβανών του Καυκάσου. Οι Ούντις είναι ένα αρχαίο έθνος, με μεγάλη και
πλούσια ιστορία.
Σήμερα υπάρχουν μερικές χιλιάδες Ούντις σε όλο τον κόσμο.
Περίπου
4.000 ζουν, στο Νιτζ. Το χωριό δεν βρίσκεται μακριά από την πρωτεύουσα
του αρχαίου βασιλείου των Αλβανών του Καυκάσου. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι
αυτή η γη, ανήκε πάντα στους Ούντις.
Το χωριό Νιτζ στο Αζερμπαϊτζάν, κατοικείται από τους απογόνους των
Αλβανών του Καυκάσου. Οι Ούντις είναι ένα αρχαίο έθνος, με μεγάλη και
πλούσια ιστορία.
Σήμερα υπάρχουν μερικές χιλιάδες Ούντις σε όλο τον κόσμο.
Περίπου
4.000 ζουν, στο Νιτζ. Το χωριό δεν βρίσκεται μακριά από την πρωτεύουσα
του αρχαίου βασιλείου των Αλβανών του Καυκάσου. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι
αυτή η γη, ανήκε πάντα στους Ούντις.
«Στο αλβανικό κράτος του
Καυκάσου υπήρχαν 26 φυλές. Οι Ούντις ήταν μία απο τις πιο ισχυρές.
Ξεχώριζαν για την πίστη τους, τη Βίβλο, τη γλώσσα τους και τα γραπτά
τους κείμενα» υποστηρίζει μιλώντας στο euponews, o Όλεγκ Ντανακίρι, διευθυντής του πολιτιστικού κέντρου των Ούντις.
Ο
Χριστιανισμός ήταν η επίσημη θρησκεία της Αλβανίας του Καυκάσου. Οι
Ούντοι της Νίτζ διατήρησαν την πίστη τους, ακόμα και στη σοβιετική
εποχή, όταν δεν υπήρχε χώρος προσευχής. Μία αρχαία εκκλησία αναστηλώθηκε
το 2007. Ο ιερέας που θα λειτουργεί εδώ, αυτή την περίοδο σπουδάζει σε
θεολογική σχολή στο εξωτερικό.
«Οι Ούντις είναι πολύ ιδιαίτεροι
άνθρωποι. Η γλώσσα τους είναι μια σπάνιας ομάδας γλωσσών του Καυκάσου.
Ανήκουμε στην χριστιανική εκκλησία της Ανατολής. Τώρα στόχος μας είναι
να αποκαταστήσουμε την ανεξαρτησία της αλβανικής εκκλησίας στο
Αζερμπαϊτζάν» δήλωσε ο Ρόμπετρτ Μομπίλι, επικεφαλής του χριστιανικού
κέντρου της πόλης.
Τα χριστιανικά σύμβολα πάντα ήταν κομμάτι της
καθημερινότητας των Ούντις. Τα κοστούμια των μουσικών παραμένουν ίδια
εδώ και αιώνες, και έτσι διηγούνται την ιστορία μιας πίστης.
«Εδώ
μπορείτε να δείτε έναν αρχαίο σταυρό της Αλβανίας του Καυκάσου. Στην
πίσω πλευρά υπάρχει ένας ήλιος με οκτώ βέλη. Συμβολίζει το προσκύνημα
στο Ισραήλ. Όποιος φοράει αυτό τον σταυρό, σημαίνει πως βαφτίστηκε εκεί»
υποστηρίζει ο μουσικός, Κάρλεν Σχιρβάνι
Οι
Ούντις ξεκινούν να μαγειρεύουν, μόνο όταν η ζύμη έχει την ευλογία του
θεού. Η τσουκνίδα είναι το κύριο συστατικό του Αφάρ. Αυτό το άγριο φυτό
είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και στην αρχαιότητα αποτελούσε πηγή δύναμης
για τους φτωχούς
Σύντομα η κοινότητα του Νίτζ θα εκδώσει βιβλίο με 100 σπάνιες συνταγές των Ούντις.
«Έμαθα
να το μαγειρεύω από τη μητέρα μου. Εκείνη είχε διδαχθεί από τη γιαγιά
μου. Τώρα εγώ μαθαίνω την κόρη μου να μαγειρεύει. Το Αφάρ είναι δύσκολο
φαγητό, δεν είναι εύκολο να γίνει. Αυτό το πιάτο θα υπάρχει όσο εμείς,
οι Ούντις βρισκόμαστε σε αυτόν τον κόσμο. Θα είναι πάντα ένα μέρος της
ζωής μας» λέει η Ρίτα Ντανακίρι.
Οι Ούντις μιλούν την γλώσσα των
Αζέρων, όμως κυρίως χρησιμοποιούν την δική τους, γλώσσα. Το αρχαίο
αλφάβητο έχει αντικατασταθεί από λατινικά γράμματα, που είναι πιο εύκολα
για τα μικρά παιδιά.
Νέα σχολικά βιβλία δημοσιεύονται κάθε χρόνο.
Η δημιουργός τους και δάσκαλος , Βενέρα Αντόνοβα, ετοιμάζει τα
ηλεκτρονικά λεξικά από Ούντι στα αγγλικά και από Ούντι σε Αζέρικα.
Ο Γκριγκόρι άρχισε να γράφει ποιήματα στην γλώσσα των Ούντις, όταν ήταν μικρό αγόρι. Υποστηρίζει πως αυτή είναι η γλώσσα του Θεού.
Το βράδυ που συνάντησε την δημοσιογράφο του euronews, δούλευε ένα ποίημα που πρόσφερε ως δώρο γενεθλίων στη μητέρα του.
«Η
μητρική μου γλώσσα είναι η μούσα μου. Οι ήχοι της είναι τόσο τέλειοι.
Μου επιτρέπει να μεταφράζω την ομορφιά του κόσμου σε λέξεις» υποστηρίζει
ο ποιητής Γκριγκόρι Μεσάρι.
Όταν φτάσαμε στο Νίτζ, το χωριό
ετοιμαζόταν για μια μεγάλη γιορτή. Δύο νέοι άνθρωποι παντρεύονται, όμως
οι παραδόσεις τηρούνται. Γι’ αυτό και νεαρά κορίτσια βοηθούν τη νύφη να
ετοιμαστεί.
Το ψωμί κόβεται πάνω από το κεφάλι της. Αυτό σημαίνει πως από εδώ και μπρος, εκείνη είναι υπεύθυνη για την οικογενειακή εστία.
Την
ίδια ώρα, ο γαμπρός ξυρίζεται. Οι επισκέπτες δίνουν χρήματα για τον
επαγγελματία κουρέα. Η αποστολή του είναι πολύ σημαντική.
«Όταν
ένα παιδί γεννιέται είναι μωρό, μετά γίνεται παιδί και μετά έφηβος. Όμως
για να γίνει άνδρας πρέπει να παντρευτεί. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Αυτό το ξύρισμα συμβολίζει το μεγάλο βήμα προς την ενήλικη ζωή. Δείχνει ότι γίνεται άνδρας» υποστηρίζει ο Αλεξάντρ Κανκάλοβ.
Το τελετουργικό του γάμου, έχει τις ρίζες του στην εποχή που οι άνδρες έφευγαν για κυνήγι, ώστε να θρέψουν τις οικογένειές τους.
Κάποιος πυροβολεί ένα στόχο. Αυτή τη φορά πρόκειται για ένα κρεμμύδι που κρέμεται από το δέντρο.
Αυτός που θα πετύχει τον στόχο έχει την τιμή να παραδώσει το όπλο στο γαμπρό.
«Από
το Νίτζ φεύγουμε για τα Γκομπουστάν, γνωστά και ως «φλεγόμενα
βουνά».Έτσι αποκαλούν οι ντόπιοι τα περίφημα ηφαίστεια λάσπης. Θα
γνωρίσουμε την μαγική τους δύναμη στο επόμενο επεισόδιο του προγράμματος
«Η ζωή των Αζέρων» μεταδίδει η απεσταλμένη του euronews, Γκαλίνα
Πολόνσκαγια.
Η σχέση της γλώσσας μας με την αρχαία ελληνική, είναι ο βασικός πυρήνας του ελληνικού εθνικού μύθου.
Η κυρίαρχη θέση, ότι η σημερινή γλώσσα (κοινή
νεοελληνική, όπως τη λένε) βγήκε μέσα από τη μεσαιωνική και αυτή από την
αλεξανδρινή, η οποία βγήκε από την αττική, όπως οι μπάμπουσκες (οι ρώσικες
κούκλες που βγαίνει η μία μέσα από την άλλη), αποτελεί μηχανιστική σκέψη και
άποψη ενός φανατικού εθνικιστή, του Γ. Χατζιδάκι, που λειτούργησε
αντιεπιστημονικά και ηγήθηκε της κρατικής προσπάθειας για τον εξελληνισμό των
τοπωνυμίων της χώρας
(για να μην παρέχουν αυτά στους αντιπάλους αντεθνικά
επιχειρήματα, ότι δηλαδή δεν είμαστε απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων).
Ο Χατζιδάκις ηγήθηκε στον αγώνα κατά των δημοτικιστών
και κατάφερε να απαγορευτεί το 1911 η δημοτική (με συνταγματική διάταξη) στη
δημόσια διοίκηση.
Ο Χατζιδάκις (και όλοι οι κορυφαίοι καθαρευουσιάνοι)
ήθελε να εξαφανίσει τη ρωμαίικη γλώσσα, γιατί ήξερε πως η ύπαρξή της διαψεύδει
τον ελληνικό εθνικό μύθο.
Ο Χατζιδάκις στα γεράματα του, επέβαλε ακόμα στον
εκδότη Δημητράκο να ανακατέψει, για εθνικούς λόγους, σε ένα πολύτομο λεξικό τη
δημοτική, την καθαρεύουσα και την αρχαία γλώσσα.
Για να φανεί η «συνέχεια».
Η γλώσσα που ονομάστηκε δημοτική, λεγόταν Ρωμαίικη και
ο λαός που τη μιλούσε ρωμαίικος (Ρωμιοί και Ρωμιοσύνη).
Το Ελλάς, Έλληνες,
Ελληνική, Νέα Ελληνική, είναι όλα εθνικές ονομασίες και επιβάλλονται μετά τη
δημιουργία του ελληνικού Βασιλείου.
Ο σημαντικός γερμανός γλωσσολόγος Πάουλ Κρέτσμερ
(Kretschmer), που μελέτησε τις διαλέκτους της ρωμαίικης γλώσσας, είχε από τις
αρχές του 20ου αιώνα προτείνει να συνδεθούν αυτές με τις
αρχαίες διαλέκτους και με το μεσογειακό προελληνικό υπόστρωμα.
Αυτή ωστόσο η
θέση διαχρονικά αποσιωπήθηκε, γιατί εθνικά αλληθώριζε.
Το εθνικό κίνημα της καθαρεύουσας δεν κατάφερε να
αλλάξει τη σύνταξη και τη γραμματική της ρωμαίικης γλώσσας, άλλαξε όμως
διαχρονικά, με το δημόσιο σχολείο το λεξιλόγιο. Έτσι οι δύο από τις τρεις
λέξεις που βρίσκουμε σήμερα στα λεξικά της «Νεοελληνικής» είναι
νεκραναστημένες αρχαίες λέξεις, από το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα, τα
τελευταία 150 χρόνια.
Αυτό το γεγονός δεν είναι γενικά γνωστό.
Ο Μπαμπινιώτης
για παράδειγμα στα λεξικά του (συνήθως) δεν αναφέρει αυτές τις λέξεις σαν «λόγιες»
ή λέξεις της «καθαρεύουσας» με καταλήξεις της δημοτικής, που φυτεύτηκαν
από τους καθαρευουσιάνους λόγιους, αλλά αφήνει να εννοηθεί πως υπάρχουν
διαχρονικά στο στόμα του λαού από την αρχαιότητα.
Η ρωμαίικη γλώσσα, όπως πολλές ζωντανές γλώσσες,
καταγράφεται για πρώτη φορά σε μεσαιωνικά κείμενα. Στην περίπτωση της
ρωμαίικης, οι λέξεις της πρωτοεμφανίζονται στα κείμενα της λεγόμενης βυζαντινής
δημώδους γραμματείας, ανάκατα με λόγιες λέξεις.
Το γεγονός ότι τις
πρωτοσυναντάμε σε μεσαιωνικά κείμενα, δεν σημαίνει ότι οι λέξεις αυτές
δημιουργήθηκαν το μεσαίωνα (όπως διδάσκεται). Τότε, κάποιοι λόγιοι, αποφάσισαν
να χρησιμοποιήσουν στα έργα τους και «χυδαίες» λέξεις, από το λαϊκό
λεξιλόγιο, που μέχρι τότε το περιφρονούσαν. Η ηλικία αυτών των λέξεων, που
σιγά-σιγά καταγράφονται, μέχρι και τις τελευταίες δεκαετίες του 20ο αιώνα, μας
είναι άγνωστη. Ο χρόνος της πρώτης καταγραφής τους από τους λόγιους, δεν
σημαίνει πως είναι και ο χρόνος που πλάστηκαν από τον λαό. Πολλές από αυτές
(στις διάφορες παραλλαγές τους) μπορεί να είναι πανάρχαιες. Ο χαρακτηρισμός
τους λοιπόν, ως λέξεων μεσαιωνικών (καθώς δεν υπάρχουν σε παλαιότερα έργα),
είναι αυθαίρετος, κόντρα στη λογική και υπηρετεί μόνο το εθνικό αφήγημα.
Επιπλέον, η προσπάθεια να ετυμολογηθούν συνδεόμενες
(πάση θυσία) με την ελληνική αρχαιότητα, οδηγεί συχνά σε παρετυμολογικές
ακροβασίες, πέρα από τα όρια της σοβαρότητας.
Η δική μου άποψη είναι ότι η ρωμαίικη γλώσσα, τον
πλούτο της οποίας ανακαλύπτεις μόνο αν ασχοληθείς συστηματικά με τις διαλέκτους
της, είναι η γλώσσα που μιλούσαν οι δούλοι της αρχαίας Ελλάδας.
Αυτή η γλώσσα
έχει τις ρίζες της στο γλωσσικό υπόστρωμα της προελληνικής περιόδου. Ένα
υπόστρωμα που είναι τόσο Ινδοευρωπαϊκό όσο και μη Ινδοευρωπαϊκό.
Οι έλληνες γλωσσολόγοι δεν γνωρίζουν ότι οι αφέντες
Έλληνες της κλασσικής Ελλάδας σχεδόν αφανίστηκαν.
Αυτά τα ιστορικά γεγονότα δεν
διδάσκονται στο ελληνικό πανεπιστήμιο.
Οι δούλοι (που ήταν δεκαπλάσιοι των πολιτών) και η
γλώσσα τους ωστόσο διασώθηκαν.
Επίσης οι διαφορές και η ποικιλία των διαλέκτων της
ρωμαίικης είναι τέτοια, που παραπέμπει λογικά σε προϋπάρχουσα αρχαία
πολυδιάσπαση και ποικιλία.
W. Smith, Λεξικόν της ελληνικής αρχαιολογίας
Υπάρχει ένα βασικό λεξιλόγιο αποτελούμενο από 207
λέξεις που επιτρέπει να βρεθεί η γλωσσική συγγένεια ανάμεσα σε δύο γλώσσες.
Πρόκειται για τον κατάλογο Σουάντες (Swadesh List). Με βάση αυτή τη λίστα,
η σχέση ανάμεσα στην αρχαία Ελληνική και τη Ρωμαίικη γλώσσα είναι περίπου 50%,
αν μείνουμε στην «κοινή ρωμαίικη» ή καλύτερα στη σύγκριση των κειμένων
της αρχαίας γραμματείας με το λεξιλόγιο του δυτικού τμήματος της νότιας
ρωμαίικης διαλέκτου.*
Αν προχωρήσουμε και στις άλλες διαλέκτους το ποσοστό
συγγένειας είναι ακόμα μικρότερο.
Όσον αφορά τέλος τη «μοναδικότητα» της Αρχαίας
Ελληνικής, είναι απλά ένας εθνικός μύθος. Αυτή αποτελεί ένα μόνο παρακλάδι της
συμβατικά ονομαζόμενης Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας.
Προελληνικές
- μη ινδοευρωπαϊκές λέξεις στη ρωμαίικη γλώσσα
Ο Robert Stephen Paul Beekes είναι ένας σημαντικός σύγχρονος γλωσσολόγος
(γεννήθηκε στο Χάρλεμ το 1937), καθηγητής της συγκριτικής ινδοευρωπαϊκής
γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Leiden και συγγραφέας πολλών βιβλίων για την
Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκή (Proto-Indo-European).
Στο δημοσιευμένο στο ίντερνετ τμήμα του ετυμολογικού λεξικού του, της αρχαίας
ελληνικής [Greek etymological dictionary], για τα γράμματα Α έως και Σ,
μεταξύ 6.723 λέξεων, θεωρεί 1.542 λέξεις αβέβαιης ετυμολογίας, 1.372 σίγουρα ή
μάλλον ινδοευρωπαϊκές και 1.688 σίγουρα ή μάλλον προελληνικές – μη
ινδοευρωπαϊκές.
Για μένα, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι
θεωρούμενες από τον Beekes ως μη ινδοευρωπαϊκές – προελληνικές (Pre-Greek)
λέξεις.
Η συμβατικά χαρακτηριζόμενη «Προελληνική»,
είναι η γλώσσα ή οι γλώσσες που μιλούσαν οι κάτοικοι της χώρας που κατακτήθηκε
από τους ινδοευρωπαίους Έλληνες. Οι αρχαίοι έλληνες συγγραφείς είχαν ονομάσει
αυτούς τους λαούς με διάφορα ονόματα, όπως Πελασγούς, Λέλεγες, Κάρες και άλλα.
Ανεξάρτητα από τα ονόματα τους, οι άνθρωποι εκείνοι
είχαν δημιουργήσει ένα πολιτισμό, υψηλότερο των Ελλήνων που τους υπέταξαν. Οι
νέοι κυρίαρχοι, φαίνεται πως ενσωμάτωσαν στο λεξιλόγιο τους πολλές λέξεις των
δούλων τους. Πολλές από αυτές αναφέρονται στη γεωγραφία της παραθαλάσσιας
χώρας, στην πανίδα και τη χλωρίδα της. Άλλες αποκαλύπτουν την προηγούμενη
σύνθετη κοινωνική ζωή και τον αναπτυγμένο παλαιό πολιτισμό των υποταγμένων.
Στη συνέχεια, εξετάζοντας προσωπικά, τις (κατά τον
Beekes) 1.688 προελληνικές λέξεις, είδα πως άλλες έχουν εξαφανιστεί, άλλες
διατηρήθηκαν αγράμματα στο στόμα του λαού και άλλες έχουν μπει ως λόγια δάνεια
στη λεγόμενη Κοινή Νεοελληνική.
Στην Κοινή Νεοελληνική, θεωρώντας πως
είναι «ελληνικές», τις ενσωμάτωσαν διαχρονικά οι φιλόλογοι του Έθνους.
Αυτοί που έφτιαξαν στα γραφεία τους και επέβαλαν μέσω του εκπαιδευτικού
συστήματος ένα λεξιλόγιο κατά 66% καθαρευουσιάνικο ή ελληνοφανές.
Ωστόσο είδα πως στο στόμα του λαού, στη γλώσσα που
παλιά ονομαζόταν Μιξοβάρβαρη ή Ιδιωτική ή Χυδαία ή Δημοτική ή
απλά Ρωμαίικη (Romaic), διατηρήθηκαν 281 από τις 1.688
προαναφερόμενες λέξεις.
Οι 281 αυτές λέξεις, πέρασαν στο απώτερο παρελθόν, από
το στόμα των παλαιών κατοίκων, στο λεξιλόγιο των νέων κυρίαρχων, των Ελλήνων
και των συγγραφέων τους που τις διέσωσαν. Για μένα, είναι ολοφάνερο πως αρκετές
άλλες προελληνικές λέξεις δεν καταγράφηκαν, καθώς δεν πέρασαν στην αρχαία
ελληνική γλώσσα. Αυτές συνέχισαν να τις χρησιμοποιούν οι δούλοι μεταξύ τους.
Σε επιδημίες, σαν την πανούκλα, αφέντες και δούλοι
ήταν ίσοι μπροστά στο θάνατο. Μα στους πολέμους, μόνο οι έχοντες, οι
ιδιοκτήτες, πήγαιναν για να σκοτωθούν
Το 479 π.Χ. η Πελοπόννησος μπόρεσε να παρατάξει 74.000
μαχητές - ελεύθερους Έλληνες. Το 129 μ.X. οι πολεμιστές Έλληνες δεν ξεπερνούσαν
πια τις 3.000 [Karl Saller].
Οι κατά χρονικά διαστήματα, επόμενοι αρματωμένοι που νικηφόρα έμπαιναν στη
χώρα, τα νέα αφεντικά, άφηναν τους δούλους να ζουν, για να δουλέψουν και να
τους ταΐσουν.
Και οι σκλάβοι (έως και δεκαπλάσιοι από τους αφέντες,
στην αρχαιότητα) συνέχισαν να μιλούν (και ως αμόρφωτοι, να μη γράφουν) τα
«δικά» τους. Αυτά που νομίζω πως διατηρήθηκαν (μαζί με άλλες φωνές) σε
απόμερα χωριά του τόπου, στις περιφρονημένες διαλέκτους της ρωμαίικης, αλλά και
στις απλές κουβέντες των ανθρώπων του μόχθου στις πόλεις.
Σημείωση της 30ης Απριλίου 2015: Μετά την απόκτηση του δίτομου λεξικού του Beekes
(Etymological Dictionary of Greek, Leiden, Boston, 2010), έχοντας πια το σύνολο
του έργου στα χέρια μου (μέχρι και το γράμμα Ω), είδα ότι ο αριθμός των
προελληνικών - μη ινδοευρωπαϊκών λέξεων που υπάρχουν στα αρχαία λεξικά και
πέρασαν, εκτός σχολείου, από στόμα σε στόμα, στη ρωμαίικη γλώσσα, ανέρχονται σε
354. Αυτές είναι οι εξής:
Το χωριό Νιτζ στο Αζερμπαϊτζάν, κατοικείται από τους απογόνους των
Αλβανών του Καυκάσου. Οι Ούντις είναι ένα αρχαίο έθνος, με μεγάλη και
πλούσια ιστορία.
Σήμερα υπάρχουν μερικές χιλιάδες Ούντις σε όλο τον κόσμο.
Περίπου
4.000 ζουν, στο Νιτζ. Το χωριό δεν βρίσκεται μακριά από την πρωτεύουσα
του αρχαίου βασιλείου των Αλβανών του Καυκάσου. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι
αυτή η γη, ανήκε πάντα στους Ούντις.
Το χωριό Νιτζ στο Αζερμπαϊτζάν, κατοικείται από τους απογόνους των
Αλβανών του Καυκάσου. Οι Ούντις είναι ένα αρχαίο έθνος, με μεγάλη και
πλούσια ιστορία.
Σήμερα υπάρχουν μερικές χιλιάδες Ούντις σε όλο τον κόσμο.
Περίπου
4.000 ζουν, στο Νιτζ. Το χωριό δεν βρίσκεται μακριά από την πρωτεύουσα
του αρχαίου βασιλείου των Αλβανών του Καυκάσου. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι
αυτή η γη, ανήκε πάντα στους Ούντις.
«Στο αλβανικό κράτος του
Καυκάσου υπήρχαν 26 φυλές. Οι Ούντις ήταν μία απο τις πιο ισχυρές.
Ξεχώριζαν για την πίστη τους, τη Βίβλο, τη γλώσσα τους και τα γραπτά
τους κείμενα» υποστηρίζει μιλώντας στο euponews, o Όλεγκ Ντανακίρι, διευθυντής του πολιτιστικού κέντρου των Ούντις.
Ο
Χριστιανισμός ήταν η επίσημη θρησκεία της Αλβανίας του Καυκάσου. Οι
Ούντοι της Νίτζ διατήρησαν την πίστη τους, ακόμα και στη σοβιετική
εποχή, όταν δεν υπήρχε χώρος προσευχής. Μία αρχαία εκκλησία αναστηλώθηκε
το 2007. Ο ιερέας που θα λειτουργεί εδώ, αυτή την περίοδο σπουδάζει σε
θεολογική σχολή στο εξωτερικό.
«Οι Ούντις είναι πολύ ιδιαίτεροι
άνθρωποι. Η γλώσσα τους είναι μια σπάνιας ομάδας γλωσσών του Καυκάσου.
Ανήκουμε στην χριστιανική εκκλησία της Ανατολής. Τώρα στόχος μας είναι
να αποκαταστήσουμε την ανεξαρτησία της αλβανικής εκκλησίας στο
Αζερμπαϊτζάν» δήλωσε ο Ρόμπετρτ Μομπίλι, επικεφαλής του χριστιανικού
κέντρου της πόλης.
Τα χριστιανικά σύμβολα πάντα ήταν κομμάτι της
καθημερινότητας των Ούντις. Τα κοστούμια των μουσικών παραμένουν ίδια
εδώ και αιώνες, και έτσι διηγούνται την ιστορία μιας πίστης.
«Εδώ
μπορείτε να δείτε έναν αρχαίο σταυρό της Αλβανίας του Καυκάσου. Στην
πίσω πλευρά υπάρχει ένας ήλιος με οκτώ βέλη. Συμβολίζει το προσκύνημα
στο Ισραήλ. Όποιος φοράει αυτό τον σταυρό, σημαίνει πως βαφτίστηκε εκεί»
υποστηρίζει ο μουσικός, Κάρλεν Σχιρβάνι
Οι
Ούντις ξεκινούν να μαγειρεύουν, μόνο όταν η ζύμη έχει την ευλογία του
θεού. Η τσουκνίδα είναι το κύριο συστατικό του Αφάρ. Αυτό το άγριο φυτό
είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και στην αρχαιότητα αποτελούσε πηγή δύναμης
για τους φτωχούς
Σύντομα η κοινότητα του Νίτζ θα εκδώσει βιβλίο με 100 σπάνιες συνταγές των Ούντις.
«Έμαθα
να το μαγειρεύω από τη μητέρα μου. Εκείνη είχε διδαχθεί από τη γιαγιά
μου. Τώρα εγώ μαθαίνω την κόρη μου να μαγειρεύει. Το Αφάρ είναι δύσκολο
φαγητό, δεν είναι εύκολο να γίνει. Αυτό το πιάτο θα υπάρχει όσο εμείς,
οι Ούντις βρισκόμαστε σε αυτόν τον κόσμο. Θα είναι πάντα ένα μέρος της
ζωής μας» λέει η Ρίτα Ντανακίρι.
Οι Ούντις μιλούν την γλώσσα των
Αζέρων, όμως κυρίως χρησιμοποιούν την δική τους, γλώσσα. Το αρχαίο
αλφάβητο έχει αντικατασταθεί από λατινικά γράμματα, που είναι πιο εύκολα
για τα μικρά παιδιά.
Νέα σχολικά βιβλία δημοσιεύονται κάθε χρόνο.
Η δημιουργός τους και δάσκαλος , Βενέρα Αντόνοβα, ετοιμάζει τα
ηλεκτρονικά λεξικά από Ούντι στα αγγλικά και από Ούντι σε Αζέρικα.
Ο Γκριγκόρι άρχισε να γράφει ποιήματα στην γλώσσα των Ούντις, όταν ήταν μικρό αγόρι. Υποστηρίζει πως αυτή είναι η γλώσσα του Θεού.
Το βράδυ που συνάντησε την δημοσιογράφο του euronews, δούλευε ένα ποίημα που πρόσφερε ως δώρο γενεθλίων στη μητέρα του.
«Η
μητρική μου γλώσσα είναι η μούσα μου. Οι ήχοι της είναι τόσο τέλειοι.
Μου επιτρέπει να μεταφράζω την ομορφιά του κόσμου σε λέξεις» υποστηρίζει
ο ποιητής Γκριγκόρι Μεσάρι.
Όταν φτάσαμε στο Νίτζ, το χωριό
ετοιμαζόταν για μια μεγάλη γιορτή. Δύο νέοι άνθρωποι παντρεύονται, όμως
οι παραδόσεις τηρούνται. Γι’ αυτό και νεαρά κορίτσια βοηθούν τη νύφη να
ετοιμαστεί.
Το ψωμί κόβεται πάνω από το κεφάλι της. Αυτό σημαίνει πως από εδώ και μπρος, εκείνη είναι υπεύθυνη για την οικογενειακή εστία.
Την
ίδια ώρα, ο γαμπρός ξυρίζεται. Οι επισκέπτες δίνουν χρήματα για τον
επαγγελματία κουρέα. Η αποστολή του είναι πολύ σημαντική.
«Όταν
ένα παιδί γεννιέται είναι μωρό, μετά γίνεται παιδί και μετά έφηβος. Όμως
για να γίνει άνδρας πρέπει να παντρευτεί. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος. Αυτό το ξύρισμα συμβολίζει το μεγάλο βήμα προς την ενήλικη ζωή. Δείχνει ότι γίνεται άνδρας» υποστηρίζει ο Αλεξάντρ Κανκάλοβ.
Το τελετουργικό του γάμου, έχει τις ρίζες του στην εποχή που οι άνδρες έφευγαν για κυνήγι, ώστε να θρέψουν τις οικογένειές τους.
Κάποιος πυροβολεί ένα στόχο. Αυτή τη φορά πρόκειται για ένα κρεμμύδι που κρέμεται από το δέντρο.
Αυτός που θα πετύχει τον στόχο έχει την τιμή να παραδώσει το όπλο στο γαμπρό.
«Από
το Νίτζ φεύγουμε για τα Γκομπουστάν, γνωστά και ως «φλεγόμενα
βουνά».Έτσι αποκαλούν οι ντόπιοι τα περίφημα ηφαίστεια λάσπης. Θα
γνωρίσουμε την μαγική τους δύναμη στο επόμενο επεισόδιο του προγράμματος
«Η ζωή των Αζέρων» μεταδίδει η απεσταλμένη του euronews, Γκαλίνα
Πολόνσκαγια.
