Δυτική Θράκη: Οι τελευταίοι Οθωμανοί
Ο τίτλος αυτού του βιβλίου είναι λάθος.
Μας θυμίζει τους τελευταίους Οθωμανούς πρίγκιπες και τους Οθωμανούς εγγονούς των σουλτάνων.
Σύμφωνα με το περιεχόμενο και το κύριο θέμα της εργασίας που θα εισαγάγω, το όνομά της θα πρέπει να είναι:
Μουσουλμανική μειονότητα στην Ελλάδα,
όπως στο επίθετο, ή ακριβέστερα:
ΤΟΥΡΚΟΙ στη ΔΥΤΙΚΗ ΘΡΑΚΗ και ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ.
Ωστόσο, όπως και οι ελληνικές κυβερνήσεις, οι συγγραφείς του βιβλίου απέχουν από το να αναφέρουν τους Τούρκους στη Δυτική Θράκη με τα επώνυμά τους και τους αναφέρουν ως μουσουλμάνους.
Παρόλα αυτά, η εργασία περιέχει και ακολουθεί πολύ πολύτιμα θέματα. Ο Özkan Akpınar, ο οποίος μετέφρασε το βιβλίο από το αγγλικό πρωτότυπο, έχει κάνει πολύ καλή υπηρεσία.
Το έργο, που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις İş Bankası, έχει 443 σελίδες και είναι γραμμένο από τέσσερις συγγραφείς στον κλάδο της ιστορικής επιστήμης. συζήτησε τα θέματα με τις πηγές, τα αρχεία και τις απόψεις του.
Ένας από τους συγγραφείς είναι Άγγλος και τρεις Έλληνες.
Στο εισαγωγικό μέρος του βιβλίου δίνονται τα ονόματα τουρκικών χωριών και πόλεων της Δυτικής Θράκης και της Βουλγαρίας στα τουρκικά και ελληνικά.
Στον πρόλογο, οι συγγραφείς λένε· «Ο ξένος αναγνώστης δεν χρειάζεται πολλή φαντασία για να καταλάβει πόσο ευαίσθητο θέμα μπορεί να είναι η μοίρα της μουσουλμανικής μειονότητας στην Ελλάδα. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι η πλειοψηφία των μελών εκείνης της μειοψηφίας δηλώνουν ανοιχτά την «τουρκότητά» τους...» , συμφωνούν σιωπηρά με την αντίθεσή μας στην ονομασία της.
Θλίβεται ο αναγνώστης που ένα τέτοιο έργο, που εκπονήθηκε σχολαστικά από συγγραφείς, δύο από τους οποίους είναι καθηγητές και δύο από τους οποίους είναι ειδικοί της ιστορίας, δεν εκπονήθηκε από Τούρκους επιστήμονες. Γιατί αυτό το έργο κουβαλά την ελληνική ελληνιστική και ελληνόφιλη νοοτροπία.
Στην «Εισαγωγή»·
Στη Ρωμυλία, «Μετά από μια αναγκαστική ανταλλαγή πληθυσμών, μια αρκετά μεγάλη και χαρακτηριστική μουσουλμανική μειονότητα παρέμεινε στην Ελλάδα ως κληρονομιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…
Στη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, έγινε αποδεκτό ότι αυτή η ομάδα είχε ξεχωριστή ταυτότητα και μπορούσε να εκτεθεί. σε νέες απειλές». Έτσι, δόθηκαν ορισμένες εγγυήσεις στους «μουσουλμάνους» της Δυτικής Θράκης (σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαιότητας)», αντιμετωπίζοντας έτσι την αρχική μας ανησυχία.
Γιατί το όνομα «Τούρκος» είναι ακόμα απαγορευμένο στη Δυτική Θράκη και εμποδίζεται η εκπαίδευση στα τουρκικά. Μάλιστα με την κήρυξη στρατιωτικών περιοχών παρεμποδίζεται η γη και οι αγροτικοί πόροι των Τούρκων αγροτών.
Αν και οι Τσαμιδες Αλβανοί και οι Μακεδόνες, που εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία κατά τη διάρκεια και μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια της γερμανοβουλγαρικής εισβολής και του ελληνικού εμφυλίου πολέμου,
έγιναν αυτονομιστές και σχημάτισαν συμμορίες,
η τουρκική μειονότητα παρέμεινε υπάκουη και ακόμη και οι άντρες τους υπηρέτησαν στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ.
Οι συγγραφείς που εφιστούν την προσοχή σε αυτό ρωτούν γιατί: «Αναρωτιέμαι γιατί η μειοψηφία παρέμεινε παθητική στις συγκρούσεις και δεν αναμίχθηκε στα γεγονότα; Γιατί η Τουρκία ως συγγενικό κράτος δεν έβαλε πιο έντονα στην ημερήσια διάταξη την υπόθεσή του; (σελ. 3)
Όσοι βλέπουν το λόγο για αυτό στη συνθήκη φιλίας της δεκαετίας του 1930 και την αδυναμία των τουρκικών κυβερνήσεων, έθεσαν επίσης αυτό το σημαντικό θέμα:
«Τόσο τότε όσο και αργότερα, οι Τούρκοι εθνικιστές έβλεπαν τους μουσουλμάνους της Δυτικής Θράκης ως «εκτός Τούρκων». ένα κράτος που χτίστηκε στη βάση του εθνικισμού, αν είχε προσαρμοστεί περισσότερο στις δυνάμεις του Άξονα και επιδίωκε να αποκτήσει εδάφη σε αντάλλαγμα, θα μπορούσε να είχε επιτύχει ορισμένα κέρδη». (h.4)
«Η παθητικότητα, η απεμπλοκή και η περιθωριοποίηση της μουσουλμανικής μειονότητας στη δεκαετία του 1940 είναι ουσιαστικά ένα παζλ δύο κομματιών. Και ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Περιλαμβάνει παράγοντες που σχετίζονται με τους αγώνες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, την κατοχή και τον μετέπειτα εμφύλιο πόλεμο. Ο πρωταρχικός στόχος αυτού του βιβλίου είναι να επιστήσει την προσοχή σε αυτό το παζλ». (σελ. 5)
Βιβλίο, II. Στο κεφάλαιο αυτό συζητείται η Γενική Κατάσταση της Μουσουλμανικής Κοινότητας Δυτικής Θράκης.
Ενώ η Αμερικανική Γεωγραφική Εταιρεία προσπαθούσε να μεταφέρει στους αναγνώστες της την κατάσταση σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα που έλαβαν χώρα το 1923, ανέφερε ότι το αμφισβητούμενο έδαφος της Θράκης ήταν από καιρό μια ζώνη πολιτικής καταιγίδας. (σελ. 15)
Με αυτή την αποφασιστικότητα, σκεφτόμαστε αμέσως το γεγονός ότι 100 χρόνια αργότερα, το 2022, η Αμερική θα δημιουργήσει και θα οπλίσει μια στρατιωτική βάση στο τουρκικό Dedeağaç, ακριβώς κάτω από τη μύτη μας.
21-23 του βιβλίου. Οι σελίδες του περιλαμβάνουν αριθμούς τουρκικού, βουλγαρικού και ελληνικού πληθυσμού μεταξύ 1893 και 1951.
Στη συνέχεια περιγράφει την εγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων στη Δυτική Θράκη, πόλη με πόλη, χωριό σε χωριό και δείχνει πώς οι Τούρκοι και οι Μουσουλμάνοι, που ήταν ο κυρίαρχος πληθυσμός το 1924, περιορίστηκαν σε μειοψηφία. (σελ. 25)
Οι συγγραφείς αναφέρονται στην Τουρκική Δημοκρατία της Δυτικής Θράκης, που ιδρύθηκε το 1913, ως «Δημοκρατία της Κομοτηνής».
Μετά τον Βαλκανικό πόλεμο άρχισε να υποστηρίζεται η συγκρότηση τοπικών ανταρτικών ομάδων γνωστών για την εγγύτητά τους με τους Νεότουρκους.
Μέρες μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου στις 31 Αυγούστου 1913, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και οι αντάρτες ανακοίνωσαν τον σχηματισμό της Προσωρινής Κυβέρνησης Δυτικής Θράκης (Προσωρινή Κυβέρνηση Δυτικής Θράκης). Η κυβέρνηση με επικεφαλής τον Hafız Salih Mehmetoğlu «είχε έναν ισχυρό στρατό 30 χιλιάδων ατόμων (υπό τη διοίκηση του Süleyman Askerî). (σελ. 37)
«Στις 25 Σεπτεμβρίου 1913, ο Eşref Kuşcubaşı και ο Süleyman Askerî διακήρυξαν την ίδρυση της Ανεξάρτητης Κυβέρνησης της Δυτικής Θράκης.
«Ο Οθωμανός υπουργός Εξωτερικών Ταλάτ Μπέης κάλεσε τους ηγέτες και άσκησε πίεση για τη διάλυση της κυβέρνησης» (σελ. 38).
Το έργο αναφέρει ένα δεύτερο Προσωρινό Κράτος της Δυτικής Θράκης που ιδρύθηκε στις 25 Μαΐου 1920 υπό τη διοίκηση του κεμαλιστή Sunay Fuat Balkan. (σελ. 39-43) Μετά από αυτό εξηγείται η «Μειονοποίηση των Μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης» .
Μιλώντας για τη μουσουλμανική μειονότητα, όχι για τους Τούρκους, οι ελληνικές κυβερνήσεις προσπαθούν και αποτυγχάνουν να υποστηρίξουν τους συντηρητικούς, παραδοσιακούς αντιδραστικούς και όχι τους κεμαλιστές προοδευτικούς που κυριαρχούν και ηγούνται της πλειοψηφίας.
Τη δεκαετία του 1930, τέσσερις κεμαλικοί βουλευτές μπήκαν στο ελληνικό κοινοβούλιο. Εν τω μεταξύ, «το γεγονός ότι οι Σλάβοι της Μακεδονίας δεν αναγνωρίζονται ως μειονότητα από την ελληνική κυβέρνηση» εξηγεί πόσο σημαντική είναι για εμάς η Συνθήκη της Λωζάνης. Οι συγγραφείς επισημαίνουν τη σημασία της Βαλκανικής Αντάντ και της Σύμβασης για τα Στενά του Μοντρέ πριν από τον Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατά τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και η τουρκική κυβέρνηση δεν μπήκε στον πόλεμο, παρείχε επισιτιστική βοήθεια στην Ελλάδα και διευκόλυνε τους Έλληνες, που ήταν Τούρκοι υπήκοοι, να πολεμήσουν εναντίον των Ιταλών.
«Η τουρκική κυβέρνηση ενθάρρυνε εθελοντές από την ελληνορθόδοξη κοινότητα της Τουρκίας να ενταχθούν στον ελληνικό στρατό για να πολεμήσουν εναντίον των Ιταλών». (σελ. 82).
«Τα τουρκικά πλοία Kurtuluş και Dumlupınar πήραν τις πιο απαραίτητες προμήθειες στην Ελλάδα. Η μεταφορά προμηθειών διήρκεσε από τον Οκτώβριο του 1941 έως τον Αύγουστο του 1942». (σελ. 83)
Ενώ οι Τούρκοι υπέφεραν πολύ στους πολέμους και τις εξεγέρσεις στη Δυτική Θράκη, ο πρωθυπουργός Μεταξάς δήλωσε ότι ήταν ευγνώμων στην τουρκική κυβέρνηση για τη βοήθειά τους. (σελ. 91)
Στο βιβλίο δίνονται τα ονόματα και τα ονόματα των 200 Τούρκων που σκοτώθηκαν στον Ελληνοϊταλικό και Ελληνογερμανικό πόλεμο. (σελ. 96-101)
Δίνει επίσης ονόματα τουρκικών χωριών και των χωρικών τους που βοήθησαν τον ελληνικό στρατό. Λόγω της γερμανικής επίθεσης, 12.483 Τούρκοι κατέφυγαν στην Τουρκία...
«Μετά τον Μάιο του 1941, εκτός από την υποστήριξη των συμφερόντων της Τουρκίας στη Συρία και το Ιράκ, η Γερμανία προσφέρθηκε να παραδώσει δύο ή τρία νησιά του Αιγαίου στην Τουρκία, ενώ ο İnönü έκανε πρόταση σχετικά με την «αναδιάρθρωση» της Βαλκανικής χερσονήσου εάν η Γερμανία κέρδιζε τον πόλεμο. το είχε δώσει.
«Οι διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με τους Συμμάχους και οι φήμες ότι οι Βρετανοί πρόσφεραν τη Λέσβο, τη Λήμνο, τη Χίο και τα Δωδεκάνησα στην Τουρκία με αντάλλαγμα τη συμμετοχή τους στον πόλεμο, ανησύχησαν τους Έλληνες». (σελ. 111)
«Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός Şükrü Saraçoğlu φαίνεται να αγνόησε τις αναφορές για διώξεις τουρκικών μειονοτήτων στο εξωτερικό», είπε τότε . (σελ. 115)
Το τέταρτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Belomorie» . Εννοείται το τουρκοβουλγαρικό κράτος που προβλέπεται στην περιοχή της Παλιάς Ζαγοράς-Πλόβντιβ. Το 1941 οι Γερμανοί ήθελαν να συμπεριλάβουν τη Δράμα, τις Σέρρες και την Καβάλα για δημογραφική ισορροπία. (σελ. 117-120)
Οι Βούλγαροι δεν θέλουν να εγκαταλείψουν τη Δυτική Θράκη, την οποία κατέλαβαν. Η βουλγαρική καταπίεση και σφαγή συνεχίζεται. Βούλγαροι σκοτώνουν 2.140 ανθρώπους στη Δράμα.
«Οι οικονομικές επιπτώσεις της κατοχής, ανάλογα με τις αλλαγές που θα έκανε η βουλγαρική διοίκηση, θα οδηγούσαν τον τοπικό πληθυσμό, χριστιανικό ή μουσουλμάνο, σε πλήρη φτώχεια». (σελ. 131)
Η περιουσία που πήραν από τους Τούρκους δόθηκε στους Βούλγαρους.
Η έκθεση που συνέταξαν Έλληνες καθηγητές πανεπιστημίου μετά τον πόλεμο για τις εμπειρίες τους από τη βουλγαρική κατοχή παρουσίαζε μια πολύ πιο απαισιόδοξη εικόνα:
«Στους Τούρκους δεν δόθηκε το δικαίωμα να εργαστούν και επομένως υπέφεραν από την πείνα. Το ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των Τούρκων αυξήθηκε από 2-3 την εβδομάδα σε 40 την ημέρα. Οι ιμάμηδες μόλις πρόλαβαν να θάψουν τους νεκρούς. Μόνο 150 από τις 400 τουρκικές οικογένειες σε μια από τις τέσσερις τουρκικές συνοικίες της Ξάνθης είχαν επιβιώσει.
«Αν και οι μουσουλμάνοι ήταν απαγορευμένοι από τη θρησκεία τους, η αναγκαιότητα της κατανάλωσης χελωνών έδειξε την έκταση της πείνας». (σελ. 137)
Τότε είχαν μεταναστεύσει στην Τουρκία 12.500 Τούρκοι.
Αρχειακά έγγραφα του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών αναφέρουν ότι η τουρκική κυβέρνηση της περιόδου ανέφερε τον αριθμό των μουσουλμάνων που μετανάστευσαν στην Τουρκία σε 30.000. (σελ. 140)
Οι στατιστικές του 1942 δείχνουν ότι ο τουρκικός πληθυσμός σε τρεις επαρχίες της Δυτικής Θράκης ήταν 71.301, ενώ πριν από τη Λωζάνη ο πληθυσμός αυτός ήταν 200.000.
Το έργο γράφει ότι κατά τη διάρκεια της κατοχής έγιναν προσπάθειες εκβουλγαρισμού των Πομάκων, αλλά απέτυχαν και οι μουσουλμάνοι έδειξαν μεγαλύτερη ανοχή. Αλλά αυτό είναι οξύμωρο.
Αν και οι Αρμένιοι συνεργάστηκαν με τις Δυνάμεις του Άξονα κατά τη διάρκεια της κατοχής, οι Τούρκοι δεν το αξιοποίησαν. (σελ. 155)
«Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι οι Αρμένιοι δημιούργησαν δεσμούς με τους Βούλγαρους με δική τους επιλογή». (σελ. 156)
«Από τους 55.000 Αρμένιους που ήρθαν στην Ελλάδα με την Τουρκοελληνική Ανταλλαγή Πληθυσμού του 1923, μόνο 9.000 παρέμειναν στη χώρα».
Μια αναφορά του Δήμου Ξάνθης το καλοκαίρι του 1944 αποκάλυψε ξεκάθαρα τα αισθήματα των ελληνικών αρχών προς τους Αρμένιους:
«Δεν λάβαμε τις απαραίτητες προφυλάξεις κατά των Αρμενίων μετά τη Μικρασιατική ήττα, και αυτό το ανθελληνικό στοιχείο επετράπη να εγκατασταθεί. στις περιοχές κοντά στα σύνορα.Σε αυτή την έκθεση δεν μπορούμε να μιλήσουμε για τις ενέργειες μεμονωμένων Αρμενίων. Αλλά πρέπει να τονιστεί ότι, ενώ γενικά εμφανίζονται εκπληκτικά αχάριστοι και ανθελληνικοί, έχουν επίσης μια πολύ έντονη φιλοβουλγαρική στάση». (σελ. 156)
«Η αρμενική συνεργασία με τις βουλγαρικές δυνάμεις ήταν πράγματι εκτεταμένη. Ενώ πολλοί Αρμένιοι συνεργάτες δικάστηκαν σε στρατιωτικά δικαστήρια από την ελληνική διοίκηση μετά τον πόλεμο, το μεγαλύτερο μέρος της τοπικής αρμενικής κοινότητας μετανάστευσε στη Σοβιετική Ένωση μετά τον πόλεμο». (σελ. 163)
Είναι δύσκολο να δώσει κανείς μια περίληψη ολόκληρου του βιβλίου. Οι τίτλοι των ενοτήτων επεξηγούν τα θέματα:
«Στρατηγικές Επιβίωσης»,
«Αντίστασης Δραστηριότητες της Ελλάδας της Κατοχής»,
«Δραστηριότητες Εθνικών Ομάδων Ανταρτών στη Δυτική Θράκη» …
Σε αυτό το κεφάλαιο; Περιγράφεται
«Ομάδες ανταρτών που ιδρύθηκαν από κατοίκους της Μαύρης Θάλασσας (Πόντου), οι οποίοι μιλούσαν πρόχειρα τουρκικά αλλά ήταν ορθόδοξης ελληνικής καταγωγής, εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία τη δεκαετία του 1910, αλλά κυρίως τη δεκαετία του 1920». (σ. 183-185)
«Η αντίσταση στη βουλγαρική κατοχή στη Δυτική Θράκη ήταν περιορισμένη. Η παρουσία του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στη Δυτική Θράκη ήταν αδύναμη σε σύγκριση με άλλα μέρη της Ελλάδας όπως η Ρωμυλία
(Στερεά Ελλάδα=Μικρά Βαλκάνια)
ή η Θεσσαλία». (σελ. 189)
Ενώ στο βιβλίο αναφέρεται ότι οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης δεν συνεργάστηκαν με τους Βούλγαρους, περιγράφονται οι θετικές δραστηριότητες του τότε Τούρκου Προξένου στην Κομοτηνή Tevfik Türker. (σελ. 194-201)
Άλλα κεφάλαια και θέματα του βιβλίου:
«Μεταξύ δύο Πολέμων»,
«Η πτώση της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας», «Παίζοντας το χαρτί των Πομάκων»,
«Από το χάος στο χάος» .
Το συμπέρασμα αυτών των τμημάτων τελειώνει με την ακόλουθη πρόταση:
«Μετά τις γενικές εκλογές του 1946, τρεις στους τέσσερις βουλευτές της μειοψηφίας είχαν έντονη συγγένεια με τον κεμαλισμό. Στην πραγματικότητα, ενώ η Αθήνα προσπαθούσε να παίξει το χαρτί των Πομάκων εναντίον της Βουλγαρίας, οι μουσουλμάνοι βουλευτές όλοι είπαν «ήταν οι μόνοι εκπρόσωποι της τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη». (σελ. 253)
Το έργο περιγράφει επίσης τη δράση του Mihri Belli «Οθωμανικό τάγμα» στη Ροδόπη για την Προλεταριακή Επανάσταση. (σελ. 256-273)
«Ενώ οι επιδρομές των ανταρτών σε μουσουλμανικά χωριά εδώ συχνά απωθήθηκαν από τις κυβερνητικές δυνάμεις, ορισμένοι μουσουλμάνοι άμαχοι σκοτώθηκαν επίσης στις συγκρούσεις».
Πολλοί αθώοι Τούρκοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια και μετά τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο.
«Οι μαχητές του ΔΣΕ στη Δυτική Θράκη, με τη βοήθεια όσων στην Ανατολική Μακεδονία, επιδόθηκαν σε σκληρές μάχες με τα κυβερνητικά στρατεύματα. Ηττήθηκε. Απογοητευμένες και απογοητευμένες οι δυνάμεις του ΔΣΕ που παρέμειναν στην περιοχή κλιμάκωσαν τη βία που άσκησαν στα μουσουλμανικά χωριά, που θεωρούνταν πλέον εχθρικό έδαφος εκείνη την εποχή. Ένα από αυτά τα γεγονότα ήταν η σφαγή στο χωριό Δολαφάνε κοντά στην Ξάνθη στις 14 Ιουλίου 1949. Στρατιώτες του ΔΣΕ έκαψαν ολοσχερώς το χωριό και εκτέλεσαν 13 από τα υπόλοιπα 19 άτομα (ανάμεσά τους τέσσερις γυναίκες και τέσσερα παιδιά).
«Από την εφημερίδα Haber που εκδόθηκε στη Θράκη, 19 Ιουλίου 1949. Αντάρτικη δραστηριότητα. Παράδειγμα δολοφονίας 50 ανθρώπων από τον τοπικό πληθυσμό (ως αντίποινα) για κάθε Γερμανό που σκοτώθηκε για να επιστήσει την προσοχή στη σκληρότητα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια του πολέμου .»
«Οι Αντάρτες μπήκαν κρυφά στο χωριό 18 χλμ βόρεια της Ξάνθης και έσφαξαν τα γυναικόπαιδα ενώ κοιμόντουσαν. Οι Γερμανοί σκότωσαν τουλάχιστον τους ενήλικες, ενώ αυτοί (οι κομμουνιστές) σκότωσαν τις γυναίκες, τα παιδιά ακόμη και τα μωρά». (σελ. 283)
Στη σελίδα 289 υπάρχουν τα ονόματα 50 Τούρκων που σκοτώθηκαν στα χωριά της Ξάνθης. Στο «ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ» αναφέρονται τα εξής:
«Η κυβέρνηση της Αθήνας βρήκε χρήσιμο σύμμαχο στον αντικομμουνιστικό της αγώνα στη Μουσουλμανική Κοινότητα Δυτικής Θράκης». (σελ. 319)
Στην ενότητα «Παράλληλα Σύμπαν» αναφέρεται ότι οι Τούρκοι της Δυτικής Θράκης βρέθηκαν ανάμεσα σε δύο εχθρικές πολικές πυρκαγιές και υποβλήθηκαν σε σφαγές και βασανιστήρια:
«Η Μουσουλμανική Κοινότητα της Δυτικής Θράκης βρέθηκε αντιμέτωπη με δύο πολύ διαφορετικούς τύπους αρχών. Αναγκασμένοι να ξεπεράσουν μια ολοένα και πιο επικίνδυνη στρατιωτικοποίηση στα εδάφη τους, πολλοί μουσουλμάνοι από τη Δυτική Θράκη κατέφυγαν στην Τουρκία και αναζήτησαν ένα καλύτερο μέλλον». (σελ. 324)
Τούρκοι διαμαρτύρονταν για τις ενέργειες του Έλληνα Γενικού Κυβερνήτη Θράκης. Η τοπική κεμαλική ελίτ, και ιδιαίτερα ο Οσμάν Νούρι, ο οποίος απομακρύνθηκε ο ίδιος από την επιτροπή, επεσήμανε στο κύριο άρθρο του στην εφημερίδα Trakya της 23ης Δεκεμβρίου 1946:
«Οι πληγές που προσπαθούν να προκαλέσουν οι διοικητικές αρχές στα εθνικά και θρησκευτικά μας αισθήματα και σήμερα στην οικονομική μας ύπαρξη αρχίζουν να ξεπερνούν τα όρια. Αυτή η αλλαγή στη διοικητική πρακτική δεν είναι μόνο κομματική πολιτική. Μια σταγόνα νερού αρκεί για να ξεχειλίσει το ποτήρι.
«Από το επόμενο τεύχος μας θα αποκαλύψουμε την πολιτική του ελληνικού κράτους να καταστρέφει την εθνική, θρησκευτική και οικονομική μας υπόσταση». (σελ.ç329)
Δυστυχώς, η αντίστασή τους δεν υποστηρίχθηκε επαρκώς από τις τουρκικές κυβερνήσεις.
Στην ενότητα «Μετανάστευση μουσουλμάνων στην Τουρκία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου» του βιβλίου , δίνεται με τα χρόνια ότι υπήρξαν συνολικά 10.040 παράνομες και 7.753 νόμιμες μεταναστεύσεις. (σελ. 342)
Στο έργο περιλαμβάνονται και οι διακηρύξεις των Τούρκων και οι αναμνήσεις τους από στερήσεις και μετανάστευση. (σελ. 343-351)
« Οι επίσημες εκτιμήσεις για τον αριθμό των εσωτερικά εκτοπισμένων σε όλη την Ελλάδα είναι μεταξύ 700.000 και 850.000. Ο Λάιου υπολογίζει ότι ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισμένων στη Δυτική Θράκη κορυφώθηκε σε 62.215 τον Μάιο του 1949. Ενώ υπήρχαν 21.689 θύματα ανταρτών στον Έβρο τον Ιούλιο του 1949, ο αριθμός αυτός ήταν 7.036 στη Ροδόπη και 5.553 στην Ξάνθη». (σελ. 352)
Το βιβλίο περιλαμβάνει επίσης την απαγωγή και την απαγωγή μουσουλμάνων παιδιών.
«Είναι κατανοητό ότι 30 μουσουλμάνα παιδιά πήραν από το Hebilköy από τις δυνάμεις του DSE παρά τη θέλησή τους».
Στην ενότητα «Εκπαίδευση των Μειονοτήτων» εξηγείται ότι οι κεμαλιστές δάσκαλοι υποβλήθηκαν σε κεμαλική εκπαίδευση υπό την ηγεσία του Οσμάν Νουρί, όπως στην Τουρκία: «Πρακτικές παρόμοιες με τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που εφάρμοσε ο Κεμάλ Ατατούρκ στην Τουρκία το 1928 (δηλ. άρχισε να ζητείται ένα πιο κοσμικό πρόγραμμα σπουδών και η χρήση του νέου τουρκικού αλφαβήτου.» .
Οι απαιτήσεις για σύγχρονους δασκάλους είχαν επίσης αυξηθεί σημαντικά». (σελ. 364)
«Δημιουργούσε την εντύπωση ή την πεποίθηση ότι όλα τα ζητήματα που επηρεάζουν τη μουσουλμανική κοινότητα της Δυτικής Θράκης διευθετήθηκαν από τον Τούρκο πρόξενο και ότι η ελληνική κυβέρνηση, φοβούμενη την Τουρκία, δεν είχε τη θέληση να επιλύσει τα θεμελιώδη ζητήματα της μουσουλμανικής μειονότητας». (σελ.369)
«Διαφορετικά, θα δώσουμε μια δικαιολογία για να αναλάβουμε αυτό το τρολ στην Τουρκία, η οποία μπορεί να μας κατηγορήσει ότι παραμελήσαμε αυτό το θέμα για να διατηρήσουμε τον μουσουλμανικό πληθυσμό σε άγνοια… Αυτοί οι δάσκαλοι, που ήταν πλήρως εκπαιδευμένοι στα ιδανικά του τουρκικού εθνικισμού, θα επιστρέψουν μια μέρα μαζικά στη Θράκη και να πρωτοστατήσει στην εκπαίδευση των μουσουλμάνων, και ο άλλος δεν θα εμπλακεί σε μειονοτικές δραστηριότητες.» «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το ενδεχόμενο». (σελ.369)
Αυτός είναι ο φόβος των ελληνικών αρχών.
Υπό τον τίτλο «Στρατηγική Σημασία των Ομογενών Μειονοτήτων» , οι συγγραφείς εξετάζουν επίσης την τουρκική πολιτική σχετικά με τη Δυτική Θράκη που συνεχίζεται από το 1923.
«Η τουρκική εξωτερική πολιτική έχει επιδείξει κάποιες διαφορετικές προσεγγίσεις στον ορισμό της μουσουλμανικής μειονότητας και του «προβλήματος» στη Δυτική Θράκη και της προτεραιότητας που της δίνει από το 1923.
«Είναι σαφές ότι αυτές οι αλλαγές οφείλονται σε μια σειρά παραγόντων που βασίζονται στην εσωτερική πολιτική, ιδιαίτερα στην ηγεσία, στις τρέχουσες συνθήκες των τουρκοελληνικών σχέσεων, στις αντιδράσεις της κοινής γνώμης στις συγκρούσεις και στις αξιολογήσεις των περιφερειακών απειλών». (σελ.380)
« Το να δίνεται προτεραιότητα στα δεινά της μουσουλμανικής μειονότητας είναι αρχικά σημάδι ότι διατηρείται η αλυτρωτική έκφραση προς τη Δυτική Θράκη, το «Εθνικό Σύμφωνο» που υιοθέτησε η νέα Δημοκρατία. Ως αποτέλεσμα της Συνθήκης Φιλίας του 1930, το ενδιαφέρον της Άγκυρας για την κοινότητα των συγγενών της μειώθηκε. Μόλις επιλύθηκαν τα άμεσα προβλήματα που είχαν απομείνει από την ανταλλαγή πληθυσμών, τα σχετικά θέματα σχεδόν διαγράφηκαν». (σελ. 381)
Δυστυχώς, κατά την 21χρονη διακυβέρνηση του ΑΚΡ, τα προβλήματα των Τούρκων της Δυτικής Θράκης αγνοήθηκαν και επιδείχθηκε ακόμη και αντιδραστική στάση. Το γεγονός ότι κανένα κόμμα ή υποψήφιος δεν εξέφρασε αυτό το πρόβλημα την παραμονή των εκλογών του 2023 δείχνει τη διάβρωση στην εξωτερική πολιτική μετά τον Ατατούρκ.
Οι καταπιεσμένοι Τούρκοι δεν δείχνουν εξέγερση και αντίσταση, όπως ακριβώς οι Τούρκοι Μοσούλης-Κιρκούκ-Χαλεπίου, αλλά περιμένουν κάθε βοήθεια και ελπίδα από την Τουρκία.
Αυτοί οι συγγραφείς εξηγούν ότι, εκτός από τους Τούρκους στην Ελλάδα, οι Αλβανοί (Çam=Malisör), οι Μακεδόνες και οι Βούλγαροι, ως εθνικές μειονότητες, επαναστάτησαν και αντιστάθηκαν κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου πολέμου:
«Στην Ήπειρο, μεγάλος αριθμός Τσάμηδων - μια εθνική μειονότητα - Αλβανοί τάχθηκαν στο πλευρό του Μουσολίνι και αργότερα στην κατοχή του Άξονα. Όταν η Βουλγαρία, σύμμαχος της ναζιστικής Γερμανίας, κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής Μακεδονίας, ένα σημαντικό μέρος του σλαβόφωνου πληθυσμού της περιοχής αυτοπροσδιορίστηκε ως Βούλγαρος και συνεργάστηκε με τις βουλγαρικές δυνάμεις σε φρικαλεότητες. » (σελ. 387)
«Η αλβανική κυβέρνηση συνέχισε να υποστηρίζει τον Τσαμ (αλβανοχριστιανικό) αλυτρωτισμό στην Ήπειρο». (σελ. 388)
Οι συγγραφείς εξηγούν ότι αν και στην αρχή υπήρξαν κάποιοι δισταγμοί στη μετάβαση από την οθωμανική ταυτότητα στην τουρκική ταυτότητα, με την πάροδο του χρόνου ακόμη και οι Πομάκοι προσέγγισαν την τουρκική άποψη (σελ. 391).
«Το γεγονός ότι οι Πομάκοι κατευθύνονταν σε γειτονιές στις πεδιάδες που ήταν δημοσίως γνωστό ότι ήταν τουρκικές τους έκανε πιο ανοιχτούς στον κεμαλισμό και τον τουρκικό εθνικισμό. Η εμπλοκή του Τουρκικού Προξενείου στην Κομοτηνή στην κοινωνική ζωή και το εκπαιδευτικό σύστημα της μειονότητας τη δεκαετία του 1940 φαίνεται να ενίσχυσε τη δέσμευσή του στην Κεμαλική Δημοκρατία». (σελ. 392.
Διότι η Türkiye έμεινε ως επιλογή βοήθειας για τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης. Η τουρκοποίηση θα γινόταν σημαντικά ισχυρότερη και θα διαμορφωνόταν σε μεταγενέστερα γεγονότα. «Ήταν η ιδεολογία του «κεμαλισμού» και η εθνικιστική μέθοδος που ένιωθαν απέναντι στην Άγκυρα που τους επέτρεψαν να εκσυγχρονιστούν ». (σελ.393)
Ενώ το αντίθετο από την αντεθνική αντιδραστική-θρησκευτική νοοτροπία όσων λένε «έθνος» στην Τουρκία αλλά δεν μπορούν να πουν «τουρκικό έθνος» φαίνεται στον ελληνικό φιλελληνισμό, βλέπουν τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης ως μουσουλμανική μειονότητα, όπως οι Τούρκοι εχθροί μας. :
«Από τη Συνθήκη της Λωζάνης, η επίσημη άποψη της Ελλάδας ήταν ότι η μουσουλμανική μειονότητα στη Δυτική Θράκη είναι ένα ανησυχητικό κατάλοιπο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας». (σελ.395)
Αναμένουμε μια παρόμοια εργασία από Τούρκους ιστορικούς και επιστήμονες, που καλύπτει τα Βαλκάνια, τη Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, την οποία καλύπτουν τέσσερις ξένοι συγγραφείς.
(*) The Last Ottomans-Muslim Minority in Greece-1940-1949, Kevin Featherstone, Δημήτρης Παπαδημητρίου, Αργύρης Μαμαρέλης, Γεώργιος Νιάρχος, Μετάφραση Özkan Akpınar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İ20.
- Ρωμιός < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική Ρωμαῖος (πολίτης του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους, του Βυζαντίου), < ελληνιστική κοινή Ῥωμαῖος (πολίτης του Ρωμαϊκού κράτους) < λατινική Romanus, Ῥώμη Roma[1]
Αρβελέρ: Να σταματήσουμε να λέμε ότι είμαστε Έλληνες!
GEORGE SOROS : ΧΡΕΙΑΖΕΣΤΕ
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΓΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
