ΓΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΥΧΗΣ
Λιγότερο από μια δεκαετία μετά το 1821, οι ζωές των κατοίκων του ελλαδικού χώρου αντί να βελτιωθούν είχαν γίνει χειρότερες.
Τότε, εξήντα χιλιάδες
εξαθλιωμένοι ρωμιοί αγρότες αναζητώντας μια καλύτερη τύχη, άφησαν την
(ελεύθερη πλέον) Ελλάδα και πήγαν σε περιοχές της οθωμανικής
αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα με τον επίσημο εθνικό μύθο του ΄21 δηλαδή, κάποιοι σκλάβοι πριν
το ΄21, αγωνίστηκαν να ελευθερωθούν και μόλις ελευθερώθηκαν, άρχισαν
κατά χιλιάδες να γυρίζουν πίσω στην οθωμανική αυτοκρατορία, για να
ξαναγίνουν σκλάβοι!
Η ιστορία στα σχολεία διδάσκεται εντελώς διαστρεβλωμένη.
Τα βιβλία επιπλέον, εξωραΐζουν ή παραλείπουν να αναφέρουν εντελώς πολλά
και διάφορα «ενοχλητικά» για την επίσημη (μυθ)ιστορία γεγονότα, τα οποία
όμως, όσο και να τα παραποιούν, καταρρίπτουν εντελώς το ψέμα του ΄21.
Σκηνή καθημερινής ζωής στην οθωμανική αυτοκρατορία. Εγκαίνια της σιδηροδρομικής γραμής στη Θεσσσαλονίκη, 1888. Άποψη του Επταπυργίου. Από τη γερμανική εφημερίδα Schorers Familienblatt, Μάιος 1888.
Die Eröffnung des Orientbahn.
ΠΑΤΙΕΡΙΔΗΣ, Γιώργος / ΣΤΑΜΑΤΗΣ, Κώστας. Τα χαρακτικά της Θεσσαλονίκης από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα από τις συλλογές των Γιώργου Πατιερίδη και Κώστα Σταμάτη, Θεσσαλονίκη, Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής» Δήμου Καλαμαριάς, 2009.
Τον κύριο όγκο της αγροτικής παραγωγής αποτελούν τα δημητριακά, το βαμβάκι, ο καπνός, η ελιά, η σταφίδα κ.λπ..
Οι περισσότεροι περιηγητές που μετέφεραν στην Ευρώπη τις πρώτες
λεπτομερείς αναφορές για την Ελλάδα και τα μνημεία της, ήταν άγγλοι και
γάλλοι. Μόνο όταν ξεκίνησε η οθωνική περίοδος, έφτασε το πρώτο κύμα
επισκεπτών από τη Γερμανία, που εκτός από ζωγράφους και αρχιτέκτονες,
συμπεριλάμβανε και πολλούς αρχαιογνώστες.
Friedrich Thiersch
Ως πρώτος, πριν την άφιξη του Όθωνα, θα πρέπει να αναφερθεί ο Friedrich Thiersch, που ήρθε στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1831 ως απεσταλµένος του βασιλιά της Βαυαρίας, Λουδοβίκου Α΄.
Λουδοβίκος Α΄
Κατά
τη διάρκεια της πολύμηνης παραμονής του στη χώρα (14 Σεπτεµβρίου 1831 -
4 Σεπεµβρίου 1832), που αποσκοπούσε στην προετοιμασία του εδάφους
πρωταρχικά για την εκλογή και στη συνέχεια για την έλευση του Όθωνα,
έκανε και πολυάριθμα ταξίδια στην επαρχία, τα οποία διακόπτονταν συνεχώς
εξαιτίας των διπλωματικών του καθηκόντων.
Από τις δηµοσιευμένες επιστολές προς τη σύζυγό του Αμαλία,
που διακατέχονται από έντονο αντικαποδιστριακό πνεύμα, πληροφορούμαστε
ότι στα ταξίδια αυτά είχε πραγματοποιήσει και πολλές μικρές ανασκαφές σε
διάφορα µέρη (Άργος, Μυκήνες, Τίρυνθα, Ηραίο του Άργους, Νεμέα, Αίγινα,
Δελφούς κ.ά.), κάτι όχι ασυνήθιστο για τον 18ο αιώνα , αλλά λιγότερο γνωστό σε σχέση με την εν γένει προσωπικότητα και δράση του Thiersch.
Η στενή ένταξη του
Thiersch στο ευρωπαϊκό φιλελληνικό κίνημα, η αδιάκοπη επαφή του με
εγχώριους και άλλους παράγοντες, καθώς και η απασχόλησή του με τα
προβλήματα του ελλαδικού χώρου σε συνάρτηση με τα γενικότερα ευρωπαϊκά,
τον κατέστησαν έναν ειδικό του ελληνικού ζητήματος. Οπαδός ενός
συγκρατημένου αστικού φιλελευθερισμού, οπλισμένος με τις γνώσεις ενός
ουμανιστή γνώστη των αρχαίων ελληνικών γραμμάτων, αλλά και κάτοχος των
συγχρόνων προβλημάτων του ευρωπαϊκού χώρου, ο Thiersch μπορεί να
καταταγεί στους στοχαστές της προόδου για την εποχή του.
Εκτός των άλλων έργων του, σημαντικό είναι το ογκώδες και σπουδαιότατο σύγγραμμά του στα γαλλικά: «De l'état actuel de la Grèce et des moyens d'arriver à sa restauration»
(F. A. Brockhaus, Leipzig, 1833). Σε αυτό περιγράφει την κατάσταση στην
Ελλάδα την περίοδο πριν και μετά το ΄21 και προτείνει τους τρόπους,
προκειμένου να επιτευχθεί η ανοικοδόμησή της.
Ο Thiersch γνώρισε από κοντά την ελληνική γεωργία στα χρόνια του ΄21 και
μελέτησε όλες τις γεωργο-οικονομικές συνθήκες της Ελλάδας.
Στο δεύτερο
τόμο του έργου του περιγράφει την άθλια θέση όπου βρίσκονταν οι φτωχοί
αγρότες και οι κολίγοι και τις πιέσεις που υφίσταντο από τους
κοτζαμπάσηδες:
Μεταχειρίζονταν την αγροτιά, όπως και τους αρχαίους δούλους.
Όχι μονάχα δεν τους αρκούν να παίρνουν από τα πριν το μερτικό από το εισόδημα που είχαν συμφωνημένο ανάμεσα σε ιδιοκτήτη και καλλιεργητή, μα οι μεγαλοκτηματίες έπαιρναν από την εσοδεία με το έτσι θέλω και μετάξι και μαλλιά και ζώα και πολλές φορές και χρήμα, γιατί αλλοιώτικα τους καταπίεζαν και τους έκαναν τη ζωή τους αβίωτη.
Μάλιστα, οι αγρότες έπρεπε όταν αντάμωναν το αφεντικό, να κάθονται μπροστά του φοβισμένοι και υποτακτικοί, χωρίς να κοιτάζουν το αφεντικό στο πρόσωπο και χωρίς να αντιμιλούν στις διαταγές του.
PDF FILES
Μετά το ΄21, η οικονομία του νέου κράτους βασιζόταν κυρίως στην αγροτική
παραγωγή. Πάνω από το 60% των οικογενειών καταγίνονταν με τη γεωργία. Η
γεωργική παραγωγή αποτελούσε το μεγαλύτερο συντελεστή στο ετήσιο
εθνικό εισόδημα. Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις έφθαναν το 58% του εδάφους
της Πελοποννήσου και το 44% της Ρούμελης.
Σημαντικό γνώρισμα
της οικονομίας ήταν το μεγάλο ποσοστό κρατικής ιδιοκτησίας — το
μεγαλύτερο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η εθνικοποίηση των τουρκικών γαιών
συνιστούσε μια φάση του σχεδίου διανομής της γης σε ακτήμονες.
Περισσότερο από μια δεκαετία όμως μετά το ΄21, ακόμη δεν είχε σημειωθεί
καμιά πρόοδος στο θέμα αυτό. Έτσι, περισσότερο από το 70% της γης ανήκε
στο κράτος.
Το 1832, ο Thiersch υπολόγισε ότι από 120.000 αγροτικές οικογένειες, τα 5/6 ή 100.000 ήταν ακτήμονες.
Το 1836, μόνο το 1,9% των αγροτικών οικογενειών ήταν κάτοχοι σημαντικών
εκτάσεων γης, ενώ 31,6 % ήταν μικροϊδιοκτήτες και 66,5% ακτήμονες.
Δεδομένου του μεγάλου ποσοστού των ακτημόνων, η καλλιέργεια μικρής
κλίμακας προϋπέθετε εκμισθώσεις γαιών και η σπανιότητα χρημάτων την
πληρωμή του ενοικίου σε ποσοστό επί της παραγωγής.
Το 1832 το κράτος επέβαλε το φόρο της δεκάτης στην παραγωγή των
ιδιωτικών γαιών, ενώ στο προϊόν των δημόσιων κτημάτων το ποσό που
έπαιρνε το κράτος ήταν 25%. Η διαφορά των 15% κάλυπτε το ενοίκιο της
δημόσιας γης.
Επειδή το κράτος δεν ήταν σε θέση να παρέχει σπόρο και γεωργικά εργαλεία
ή ζώα στους ενοικιαστές αγρότες, όσοι δεν διέθεταν δικά τους
αναγκάζονταν να νοικιάζουν ιδιωτικές γαίες με υποχρέωση να καταβάλλουν
στον εκμισθωτή το μισό της παραγωγής τους, αφού πρώτα είχε αφαιρεθεί από
αυτήν η δεκάτη και ο σπόρος.
Οι ενοικιαστές
αγρότες, αυτοί οι πολύ φτωχοί άνθρωποι, ήταν εκτεθειμένοι στη
λαφυραγωγική διάθεση των αρχόντων. Δεν είχαν παρά ένα μόνο κομμάτι
ύφασμα, προκειμένου να καταπολεμήσουν το κρύο και να καλύψουν την γύμνια
τους.
Δεν άντεχαν, και πολλοί από αυτούς, σύμφωνα με μαρτυρία του Thiersch,
εγκατέλειπαν τις φτωχικές τους καλύβες, έφευγαν από την Ελλάδα και
πήγαιναν σε τουρκοκρατούμενες περιοχές για αναζήτηση καλύτερης τύχης:
Πήγαιναν όπου τους έσπρωχνε ο άνεμος της κακής τους τύχης.
Συναντάμε στους δρόμους καραβάνια ολόκληρα, που έχουν συσταθεί
από αυτό τον περιπλανώμενο πληθυσμό
με τις γυναίκες τους, τα παιδιά τους, τις κότες και τα περιστέρια τους.
Friedrich Thiersch: «De l'état actuel de la Grèce et des moyens
d'arriver à sa restauration» (F. A. Brockhaus, Leipzig, 1833), τόμος Α΄, σελ. 304.
Η ιστορικός και δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας Ζαμπία Αγριμάκη υπολογίζει τους αγρότες που έφυγαν για οθωμανικές περιοχές στις εξήντα χιλιάδες άτομα:
Τα πράγματα έδειχαν πιο εύκολα για τους αγρότες στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Η φορολογία ήταν κάπως μικρότερη απ΄ ό,τι στα χρόνια του Όθωνα.
Εξ αιτίας αυτής της κατάστασης πολύς κόσμος,
εξήντα χιλιάδες καλλιεργητές φεύγουν από την Ελλάδα και ξαναγυρίζουν σε περιοχές οθωμανοκρατούμενες.
Ζαμπία Αγριμάκη, ιστορικός, δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας.
Την πληροφορία αυτή, ότι εξήντα χιλιάδες ρωμιοί —το 10% περίπου του τότε συνολικού πληθυσμού της Ελλάδας
— άφησαν τη χώρα και πήγαν σε οθωμανοκρατούμενες περιοχές, δύσκολα την βρίσκεις στα ελληνικά βιβλία ιστορίας.
Κι εκεί που τη βρίσκεις, είναι
έτσι γραμμένη, ώστε να μην πάει εύκολα ο νους του αναγνώστη «στο κακό».
Γράφει για παράδειγμα η «Ιστορία του ελληνικού έθνους»:
«Οι ακτήμονες αγρότες συχνά αποδημούσαν στη Θεσσαλία ή έφταναν και ως τη Μικρά Ασία αναζητώντας εύφορη γη» (έκδ. «Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.», Αθήνα, 1979, τόμ. ΙΓ΄, σελ. 94).
Μα, δεν αναζητούσαν εύφορη γη.
Λιγότερη φορολογία και καλύτερες συνθήκες ζωής αναζητούσαν.
Κι όταν ο ανυποψίαστος αναγνώστης διαβάζει ότι
πήγαιναν πχ στη Θεσσαλία, σκέφτεται: Έφυγαν από το Άργος πχ και πήγαν στη Λάρισα και του φαίνεται φυσιολογικό, δεν του κάνει εντύπωση.
Τα σύνορα της Ελλάδας εκείνη την περίοδο όμως, δεν έφταναν στη Λάρισα.
Εκεί που πήγαιναν ήταν οθωμανική αυτοκρατορία.
Δεν φαίνεται ευκρινώς, ούτε ασφαλώς αναλύεται
—για ευνόητους λόγους
— ότι έφευγαν από την Ελλάδα και πήγαιναν ξανά πίσω στην οθωμανική αυτοκρατορία για μια καλύτερη ζωή.
Δεν είναι το κρυφό σχολειό και η ύψωση του λαβάρου στην Αγία Λαύρα τα παραμύθια του 1821, όπως πολλοί πασχίζουν να αποδείξουν τα τελευταία χρόνια.
Αυτά που διδασκόμαστε από παιδιά στα σχολεία είναι φληναφήματα για τις «εθνικές» γιορτές· είναι ψέματα, που απέχουν παρασάγγας από την ιστορική αλήθεια, όπως έχουμε αναλύσει σε πολλά άρθρα μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
• Frédéric Thiersch: «De l'état actuel de la Grèce et des moyens d'arriver à sa restauration», F. A. Brockhaus, Leipzig, 1833.
• «Ιστορία του ελληνικού έθνους», έκδ. «Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.», Αθήνα, 1979.
• Γιάνη Κορδάτου: «Ιστορία του αγροτικού κινήματος στην Ελλάδα», έκδ. «Μπουκουμάνη», Αθήνα, 1973.
● Γιάννη Λάζαρη: Το Άγνωστο 1821, έκδ. «Δρόμων», 2016.
• Ιωάννας Σπηλιοπούλου: «Το ταξίδι του Ειρηναίου Θειρσίου στην Ελλάδα
(1831-1832) µέσα από την αλληλογραφία του µε τη γυναίκα του ως πηγή
µαρτυρίας για τις ιδεολογικές διενέξεις αναφορικά µε τις ρίζες του
ελληνικού πολιτισµού», georgakas.lit.auth.gr.
• Κωνσταντίνου Βακαλόπουλου: «Οι περιπέτειες ενός μακεδόνα απόδημου μετά την ελληνική επανάσταση του 1821-1829», epublishing.ekt.gr.
● Χρ. Βασιλόπουλου: «Η δίκη του Κολοκοτρώνη και οι εξεγέρσεις κατά του Όθωνα» από τη σειρά: «Η Μηχανή του χρόνου», παρ. ΕΡΤ.
Η δίκη του Κολοκοτρώνη και οι εξεγέρσεις κατά του Όθωνα
Αρβελέρ: Να σταματήσουμε να λέμε ότι είμαστε Έλληνες!
theologos vasiliadis
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου